In een vorig artikel kon u lezen dat dr. Michel De Munck uit Lokeren helemaal niet tevreden is over de samenwerking met de apotheker rond het medicatieschema. Medi-Sfeer legde zijn bezwaren voor aan apr. Lieven Zwaenepoel, ondervoorzitter van de Belgische apothekersbond APB. Hij benadrukt dat de apotheker in het Gedeeld Farmaceutisch Dossier een unieke bron van informatie vindt om een volledig beeld te scheppen van de medicatie die de patiënt in alle apotheken van het land afhaalt.

“Ik beveel dr. De Munck in eerste instantie aan zijn softwareleverancier te raadplegen”, zegt Lieven Zwaenepoel. “Zijn softwareprogramma schrijft de gecodeerde medicatielijnen die hij met het medicatieschema vanuit Vitalink oplaadt, blijkbaar niet correct weg in zijn elektronisch medisch dossier. Die software moet dringend aangepast worden. Dat heeft waarschijnlijk niets te maken met Vitalink. En ook niet met de apotheker. Of met een gebrek aan respect dat die aan de dag zou leggen voor de arts.”

Artsen vragende partij

De APB-ondervoorzitter wijst op de taak van de huisapotheker binnen de gegevensdeling rond medicatiegebruik. Informatie over de afgeleverde geneesmiddelen van de patiënt bereikt de apotheker via het Gedeeld Farmaceutisch Dossier. Hij moet die informatie volgens de geldende regels in het medicatieschema gieten, en het medicatieschema ter beschikking stellen van de patiënten en alle zorgverleners die het mogen en willen raadplegen. Artsen krijgen daarmee een volledig beeld van alle voorgeschreven geneesmiddelen die afgeleverd zijn en zelfzorggeneesmiddelen die de patiënt zonder voorschrift in de apotheek heeft afgehaald. “Artsen zijn daar al heel lang vragende partij voor”, stipt apr. Zwaenepoel aan. “Het volledige plaatje dat het medicatieschema biedt, is een belangrijk aangrijpingspunt voor de GMD-houdende huisarts in de coördinatie van het medicatiebeleid.”

Hij geeft toelichting bij het honorarium van 30 euro dat de apotheker ontvangt voor zijn rol als huisapotheker: “Die vergoeding beoogt de apotheker te motiveren tot gegevensdeling als basis voor een goede multidisciplinaire samenwerking rond het medicatiegebruik van de patiënt. Dat geld komt quasi volledig uit ons eigen budget. Het is hoofdzakelijk vrijgemaakt via een verschuiving binnen onze vergoedingsmassa.” 

Apotheker juridisch verantwoordelijk

“Dr. De Munck betwist dat apothekers verantwoordelijk zouden zijn voor de medicatie die ze afleveren”, verwijst Lieven Zwaenepoel naar eerdere tweets. “Hij gaat ervan uit dat de arts voorschrijft en dat de apotheker enkel de voorgeschreven medicatie moet afleveren. Dat klopt niet. Juridisch is de apotheker de eindverantwoordelijke als hij medicatie – voorgeschreven of niet – aflevert, omdat hij de laatste erkende zorgverstrekker is die met de patiënt in contact treedt bij het aanreiken van medicatie. Er zijn al gevallen geweest waarbij de apotheker een voorschrift met een verkeerde dosering klakkeloos overnam, soms met ernstige gevolgen. De apotheker is dan de hoofdverantwoordelijke. Dat principe houdt er rekening mee dat de arts niet altijd alle gegevens over het medicatiegebruik van de patiënt kent. Het is uiteraard niet de bedoeling dat we een normaal doseringsschema gaan veranderen. Maar we trekken wel na of er niets op het voorschrift staat dat de veiligheid van de patiënt in het gedrang kan brengen. En we zorgen ervoor dat de therapeutische intentie van de voorschrijver zo goed mogelijk naar de praktijk vertaald wordt. We zullen de patiënt bijvoorbeeld adviseren geen schildklierhormoon in te nemen op hetzelfde tijdstip van de dag als een ijzertablet.”

Of het kan dat een apotheker een geneesmiddel uit het medicatieschema van de arts haalt en er precies hetzelfde geneesmiddel opnieuw insteekt? “Dat is mogelijk”, zegt apr. Zwaenepoel. “Een arts kan een geneesmiddel voorschrijven met een bepaalde CNK-code. Maar het gebeurt dat de apotheker een andere verpakking met hetzelfde actief bestanddeel en dosering neemt, omdat het oorspronkelijk voorschreven middel niet beschikbaar is of uit de handel werd genomen. Of dat de patiënt een kleinere verpakking vraagt. In al die gevallen hebben het voorgeschreven en het afgeleverde geneesmiddel een verschillende CNK-code. Bij een voorschrift op stofnaam gebeurt dat per definitie. Als de arts het medicatieschema vanuit Vitalink oplaadt en hij heeft een goede software, dan krijgt hij meteen een update van de beschikbare verpakkingen.”

Vergrijzingsgolf opvangen

Tot slot plaatst de APB-ondervoorzitter het gebruik van gegevensdeling in een hedendaags tijdsperspectief: “Huisartsen kunnen met hun huidige effectief de groeiende zorgvraag gerelateerd aan de vergrijzing moeilijk opvangen. Ze zullen de ondersteuning en informatie van andere zorgverleners goed kunnen gebruiken. Zo houden ze meer tijd over voor hun kerntaken. Het is belangrijk dat patiënten toegang blijven hebben tot hun vertrouwde huisarts.”

> Lees ook: 

• Open brief aan minister De Block betreffende Vitalink (dr. Paul Corty)

• Medicatieschema: “Attitude van sommige apothekers is onverantwoord” (dr. Michel De Munck)

• Medicatieschema – Recht van antwoord (apr. Hilde Deneyer)