Elk jaar berekent Zorg en Gezondheid welke gemeentes in Vlaanderen een “prioritaire zone” zijn voor de vestiging van huisartsen (1). Voor de meest recente periode van juni 2019 tot eind 2020 telt Vlaanderen 227 dergelijke gemeentes (Antwerpen en Gent niet meegeteld). Vorig jaar stabiliseerde dat aantal nog op 195, in 2015 geleden lag het op 180.

Joris Moonens, woordvoerder van Zorg en Gezondheid: “Ook al stijgt het aantal erkende huisartsen jaar na jaar, toch neemt ook het aantal zogeheten huisartsarme gemeentes verder toe. De stijging dit jaar komt er omdat er andere maar betere cijfers gebruikt worden over het aantal actieve artsen. Nog een verklaring is dat artsen nu vaker een groepspraktijk zoeken om zich te vestigen (betere thuis-werk balans). Verder zetten door de vergrijzing  nogal wat oudere artsen hun solopraktijk stop en is een opvolger niet altijd voorhanden.”

Moonens nuanceert ook: “Dat betekent nog niet dat er in al die gemeentes een tekort aan huisartsen is. We houden bijvoorbeeld geen rekening met hoeveel artsen er fulltime of parttime werken, hoeveel patiënten ze aannemen of wat de zorgnoden zijn in een bepaalde regio.”

227 huisartsarme gemeentes

Om te berekenen welke gemeentes een prioritaire zone zijn, kijkt Zorg en Gezondheid hoeveel actieve huisartsen er zijn per 100.000 inwoners. Een berekening gebeurt altijd voor een periode van anderhalf jaar. De meest recente berekening is voor de periode juni 2019 tot eind 2020. Voor de grootsteden Antwerpen en Gent gebeurt de berekening niet op gemeenteniveau, maar op het niveau van wijken en deelgemeentes.

Het aantal gemeentes dat een prioritaire zone is:

• 2015-2016: 180 gemeentes (excl. deelgemeenten en wijken van Antwerpen en Gent)
• 2016-2017:  185 gemeentes (excl. deelgemeenten en wijken van Antwerpen en Gent)
• 2017-2018: 199 gemeentes (excl. deelgemeenten en wijken van Antwerpen en Gent)
• 2018-2019: 195 gemeentes (excl. deelgemeenten en wijken van Antwerpen en Gent)
• 2019-2020: 227 gemeentes (excl. deelgemeenten en wijken van Antwerpen en Gent)

Stijging aantal aanmoedigingspremies (Impulseo 1)

Bij die meest recente berekening van 2018-2019 werden er 54 gemeentes prioritaire zone die het daarvoor niet waren, en 19 gemeentes zijn niet langer prioritaire zone.

In 2018 kregen 223 artsen een aanmoedigingspremie van 20.000 euro. Ook dat is een stijging ten opzichte van de vorige jaren: in 2017 ging het om 205 premies, in 2016 om 159. 

Gedurende die periode is het aantal huisartsen in Vlaanderen ook gestaag gestegen. In 2016 waren er 8.621 erkende huisartsen, in 2018 waren er dat 9.267.

Impulseo 2

Huisartsen kunnen ook een renteloze lening krijgen voor de eerste opstart van hun praktijk, een tegemoetkoming voor een onthaal- of administratief bediende of telesecretariaat. De middelen voor die premies werden in 2018 nog verhoogd met 3,4 miljoen euro, zodat alle aanvragen ingewilligd kunnen worden.

Nieuwe aanbevelingen op komst

Een werkgroep van experts werkt momenteel aan een herziening en verbetering van die ondersteuningsvormen. Het huidige criterium voor een prioritaire zone is immers te ruw. En uit eerdere evaluatie bleek ook dat de vestigingspremie op zich onvoldoende doorslaggevend is om een huisarts te laten kiezen voor een prioritaire zone. De werkgroep zal daarover aanbevelingen doen aan de nieuwe Vlaamse Regering.

(1)   Gemeentes met minder dan 90 actieve huisartsen per 100.000 inwoners (of minder dan 125 in dunbevolktere gemeentes).

> Lees ook ons coverartikel van MediSfeer 630.