De Onafhankelijke Ziekenfondsen zetten zes assen uit om de verzekeringsinstellingen te hervormen. Daarmee willen ze de kritiek counteren van MR en N-VA. Tegelijk is het een aanzet om het systeem te hertimmeren en toch het roer in handen te houden.

Bij het begin van de zomer werden de ziekenfondsen al eens uitgenodigd bij minister De Block voor voorstellen die moeten leiden tot een toekomstpact.  “Een impuls om onze ideeën aan te scherpen en te vervolledigen”, legt Xavier Brenez uit. Brenez is algemeen directeur van de onafhankelijke ziekenfondsen (MLOZ). “We beslisten om onze ideeën publiek te maken om het debat te lanceren. Tegelijk willen we de weinig gefundeerde kritiek ontzenuwen op de ziekenfondsen, van mensen die de materie niet goed kennen. De sector moet zijn toekomst zelf in handen nemen.”

Concrete gezondheidsdoelen

Voor de MLOZ zijn concrete langetermijndoelen onontbeerlijk. Die kunnen dienen als houvast voor akkoorden met zorgverleners, informatie- en begeleidingscampagnes lanceren en complementaire dienstverlening ontwikkelen. Het moet gaan om realistische, aanpasbare en meetbare doelen.  Het komt toe aan Volksgezondheid of het Toekomstinstituut – voorzien in de zesde staatshervorming – om de krijtlijnen daaromtrent vast te leggen. Maar kun je wel gemeenschappelijke doelen nastreven als er zoveel particuliere belangen meespelen? “Frankrijk, Duitsland, Canada,… zijn daar wel in geslaagd. In België navigeren we vandaag nog grotendeels intuïtief. We stellen geen prioriteiten voorop, we meten de impact niet van onze acties. Het wordt niet makkelijk om die doelen vast te leggen maar vermits ons zorgsysteem steeds gefragmenteerder wordt, is het onontbeerlijk. Iedereen beseft dat in het licht van de interministeriële gezondheidsconferentie. We spreken opnieuw over het Toekomstinstituut. Het ontbreekt ons alleen aan de nodige coördinatiemechanismen op dat vlak.”

Leden beter informeren

De ziekenfondsen informeren hun leden vaak maar in gespreide slagorde. “Gefragmenteerd, ongecoördineerd en niet altijd gericht op de juiste doelgroep”, klagen de MLOZ. Ze bevelen aan om de zorgverleners te sensibiliseren voor de ‘health literacy’ van de Belgische bevolking. Die health literacy kan worden opgevolgd door bijvoorbeeld de nationale Gezondheidsenquête. “Waarom deze evaluatie niet omzetten in een indicator over zorgkwaliteit en die zoals in de VS integreren in het accreditatiesysteem van de ziekenhuizen?”

Aanvullende ziekteverzekering op orde zetten

“Het huidige gamma van aanvullende verzekeringen (AV) is zeer breed. Dat solidaire instrument (de AV is verplicht) moet beter worden ingezet. Het moet aansluiten bij de gezondheidsnoden. Zo vermijd je dat ze gecommercialiseerd worden als ‘gadgets’”, luidt de aanbeveling van de MLOZ. Voor medische prestaties moeten de principes van Evidence Based Practice (EBP) worden toegepast. Fytotherapie, reflexologie, mesotherapie, sauna’s, thermische baden, esthetische zorg… horen er niet thuis. Gedaan ook met diensten die los staan van gezondheidszorg: adoptie- en geboortepremies, voorhuwelijkssparen abonnementen op sportclubs, rijbewijzen…

“We moeten ook het remgeld stopzetten voor die leden die niet geselecteerd zijn op basis van medische criteria, bijvoorbeeld de -18-jarigen. Interessant is ook om via de AV veelbelovende prestaties te testen die in de verplichte verzekering geïntegreerd kunnen worden. Dat doen we nu al.”

Het zal uiteraard een stuk moeilijker zijn voor de grote twee ziekenfondsen – die zich ook als bewegingen profileren – om hun aanbod terug te snoeien: kinderkampen, bergvakanties…

Betere fraudebestrijding

Daartoe moet de samenwerking verbeteren tussen de ziekenfondsen en het Riziv. Progressie is mogelijk

• door de gezondheidsdata beter te gebruiken en te vergelijken;

• door en wettelijke basis te voorzien voor de bestraffing van extreme gevallen;

• door de eID meer te activeren in het circuit van de elektronische derdebetaler om na te gaan of de medische prestatie werkelijk geleverd is;

• door de onderzoekstermijn voor voorschriften verlengen van vijf naar tien jaar bij fraude.

“Zowel de ziekenfondsen als het Riziv moeten middelen vrijmaken om tastbare resultaten neer te zetten in de fraudebestrijding”, vindt Brenez, die voorstelt om de middelen voor de inspectiedienst op te voeren en de inspanningen van de ziekenfondsen te valoriseren met incentives. “Het is makkelijker om de prijzen van sommige prestaties te doen dalen dan overconsumptie en fraude op te sporen. Verscherpt toezicht moet meer kunnen opleveren dan de 6 miljoen die de inspectie nu recupereert (De Specialist 15-21). De stijging van de controles zal de autoregulatie van het systeem verbeteren.”

Deze aanbevelingen leiden hopelijk tot het toekomstpact van de minister. Zullen de andere ziekenfondsen eenzelfde enthousiasme aan de dag leggen of kijken ze de kat uit de boom tot het einde van deze legislatuur en de eventuele federale meerderheidswissel?

Informatisering: turbo aan     

"De balans van de laatste jaren op het vlak van e-Health is helaas negatief. Als we niet zoveel projecten hadden gelanceerd de laatste vijf jaar zou de situatie er stukken beter uitzien.  Er zijn belangrijke investeringen, maar er bestaat geen globaal beheer. De actoren participeren niet echt in het systeem. Er is evenmin sprake van besparingen omdat het papierciricuit blijft bestaan. Dat kost stukken van mensen.  De afstand met de zorgverleners is te groot, wat tot uiting kwam in de hervorming van de derdebetaler. Je moet hen hier meer bij betrekken en om advies vragen, daarom niet aan de leiders van de syndicaten... We moeten veel korter op de bal spelen, iemand moet de rol van coördinator op zich nemen. Nu doet niemand dat echt."    

De MLOZ zijn voorstander van incentives voor de gezondheidswerkers of eventueel bestraffingen om hun betrokkenheid te verbeteren en ze willen een communicatieplan op poten zettent  "Zo vermijden we veel frustratie. In de medicomut moeten we met voorstellen komen om pedagogisch uit te leggen hoe sommige tools kunnen werken."