In een opiniestuk dringen Veerle Vyncke en Tom Meeus, medewerkers van de Vereniging van Wijkgezondheidscentra, aan op een aanpassing van ons financieringssysteem. Niet verrassend pleiten ze voor meer forfaitaire betalingen.

Hoe de eerstelijnsgezondheidszorg wordt gefinancierd, past als een tang op een varken, luidt hun uitgangspunt. De coronacrisis was als het ware een katalysator: “Op vlak van financiering moest bij de start van de lockdown in onze overheidsorganen koortsachtig worden gezocht naar hoe zorgverleners toch vergoed konden blijven, ook al bleven de patiënten weg uit hun consultatieruimtes. Er werd bijvoorbeeld gekozen voor de terugbetaling van consulten op afstand (via telefoon of video). Maar het hele proces van conceptualisering tot uitvoering vroeg tijd. Tijd die kostbaar is voor een samenleving onder druk van een gezondheidscrisis. Tijd die we op zulke momenten niet hebben.”

Alternatief

Vandaar dus hun pleidooi voor een alternatief betalingssysteem “dat meer flexibiliteit biedt. Het forfaitair betalingssysteem is toegankelijk voor huisartsen, verpleegkundigen en kinesitherapeuten. Dit systeem maakt geen enkele uitzondering naar organisatievorm, zolang de wettelijke voorwaarden zijn vervuld. Momenteel kiest 5% van de patiënten voor zorgverleners in de eerste lijn (huisartsen, verpleegkundigen en kinesitherapeuten) die werken in het forfaitaire betalingssysteem dat de wijkgezondheidscentra en medische huizen gebruiken.”

“Dat staat los van het aantal prestaties die in het centrum of bij de patiënt thuis geleverd worden. Het systeem maakt mogelijk om zorg op een flexibele manier in te vullen, wat in tijden van crisis nog meer dan anders een voordeel bleek”, luidt het nog. Ze verwijzen naar enkele lokale ervaringen ter zake zoals uit Gent en Oostende.

Ook het recente plan om de patiëntenstroom beter aan te pakken door geen voorschrift meer te eisen voor griepvaccinatie past in hun betoog dat verder gespekt wordt met enkele klassieke argumenten van wijkgezondheidscentra zoals meer geïntereerde zorg in samenwerking met gezondheidspromotoren, maatschappelijk werkers, psychologen en tal van andere disciplines. “Samen met de klassieke zorgberoepen werken zij complementair rond de patiëntenpopulatie van de buurt waarin zij verankerd zijn, waarbij iedereen vanuit zijn expertise de zorgvragen van patiënten kan opvangen. Een zorgverhaal wordt immers verteld in een kabinet, maar neemt je mee langs alle aspecten van iemands leven, zoals werkomstandigheden, woningkwaliteit, leefomgeving, ...”

Noodzakelijk beleidsinstrument

Hun conclusie: forfaitaire financiering is noodzakelijk om de Belgische eerstelijnszorg te hervormen waarbij de prestatienomenclatuur niet in staat zou zijn om de coronastorm gepast op te vangen. “Wij ervaren elke dag dat een forfaitaire financiering in plaats van administratieve tegenwind net wind in de zeilen geeft, om integrale zorg op maat vorm te geven voor de groep patiënten die op ons rekent. Zeker nu een nieuwe federale regering wil inzetten op de hervorming van onze gezondheidszorg, willen we de beleidsmakers hieraan herinneren: forfaitaire financiering is een noodzakelijk beleidsinstrument in de hervorming van de Belgische eerstelijnszorg”, besluiten ze.