Tijdens de Algemene Raad (Riziv) vandaag vroegen de mutualiteiten om specifieke tools in te voeren om de gezondheidsuitgaven van elke Belgische burger te controleren. Ze eisen volledige toegang tot databases van individuele medische diagnoses, geneesmiddelen, opvolging vaccinaties, … en zelfs van de belastingen. GDPR en beroepsgeheim deert hen blijkbaar niet, aldus de Bvas.
Voor de duidelijkheid: ziekenfondsen zijn sociale privé-ondernemingen die de voor de gezondheidszorg ter beschikking te stellen middelen gemeenschappelijk moeten verdelen en correct te doen gebruiken. Wanneer een lid een fout in zijn zorgfactuur vaststelt of de mutualiteit een afwijking constateert, dan ondersteunt het ziekenfonds de patiënt in een klachtenprocedure bij de overheid.
Gevaarlijke uitbreiding
Tijdens de huidige specifieke context covid-19 en midden de vakantieperiode trachten de mutualiteiten discreet hun missies op een gevaarlijke manier uit te breiden: ze willen verder gaan dan de openbare instanties. Tijdens de Algemene Raad van het Riziv van vandaag vroegen de mutualiteiten inderdaad de toestemming om specifieke tools te mogen invoeren om de gezondheidszorguitgaven van elke Belgische burger te controleren. Deze private organisaties eisen volledig toegang tot databases van:

• de individuele medische diagnoses,
• de geneesmiddelen, de opvolging van de vaccinaties, enz. …
• en zelfs … van de belastingen!

Om dit te bekomen gaan ze zelfs zo ver dat ze de afschaffing vragen van de rechtsbescherming van gegevens voor Belgische burgers (GDPR). Vanzelfsprekend vragen ze ook de opheffing van het medisch geheim, aldus het verontwaardigde artsensyndicaat Bvas.

"De mutualiteiten eigenen zich ook het recht toe om te beslissen of een behandeling al dan niet gerechtvaardigd is en ze vragen ook het recht om financiële sancties te kunnen opleggen zonder het Riziv of een andere openbare structuur te moeten raadplegen. Ten slotte vragen ze om de financiële marges die door deze controles gegenereerd worden te kunnen overhevelen om andere gezondheidssectoren te financieren."
 
"Wanneer ze een patiënt of een zorgverlener in hun vizier nemen, vragen ze toestemming om hem formeel lastig te vallen met administratieve pesterijen."

Niet transparant, niet openbaar, gepolitiseerd

Mutualiteiten zijn geen openbare diensten. Benoemingen binnen hun structuur volgen niet de openbare procedures die transparantie en eerlijkheid garanderen. Hun boekhouding is niet openbaar. Controle van hun jaarrekeningen zijn vertrouwelijk. Ze profiteren van een ondoorzichtigheid die veel bestuurders van intercommunales zou doen dromen aangezien zij de enige organisaties in België zijn samen met de vakbonden die het recht hebben om hun jaarrekening geheim te houden.

De mutualiteiten volgen een gepolitiseerd en geen pluralistisch ideaal. Dit is voor niemand een geheim.

"Het lijkt ons schokkend dat bijvoorbeeld een socialistische mutualiteit toegang zou kunnen hebben tot alle gezondheidsgegevens van een N-VA verkozene. Tijdens de verkiezingen hebben we allemaal kunnen vaststellen dat deze mutualiteiten zonder enig voorbehoud ook aan de verkiezingscampagnes hebben deelgenomen."

Zowel rechter als partij

De mutualiteiten hebben ook het absolute recht om één van hun leden uit te sluiten. Dankzij de volledige toegang tot al hun gegevens krijgen ze de kans om aan triage te doen.

Jarenlang hebben we ook aan de kaak gesteld dat deze mutualiteiten zowel rechter als partij zijn omdat ze verenigingen van verpleegkundigen, poliklinieken, apotheken en zelfs ziekenhuizen runnen. De toegang tot al deze gegevens en het recht om financiering naar eigen goeddunken over te hevelen creëren een vanzelfsprekend risico op oneerlijke concurrentie.

Overbodige structuur

"Naast al deze opmerkingen zijn wij van mening dat de missie van controle en oriëntatie van de gezondheidszorg tot de openbare dienst moet blijven behoren. Het ontbreken van belangenconflicten, de transparantie en het pluralisme van deze instellingen garanderen de Belgische burgers dat hun gegevens veilig zijn. Deze missies worden momenteel correct uitgevoerd door het Riziv."

"We zien geen reden om deze structuur te verdubbelen. Hebben we, met 9 ministers van Volksgezondheid, het probleem nog niet begrepen dat zal ontstaan door de vermenigvuldiging structuren? Het creëren van een inbreuk op de beveiliging van de medische gegevens is een stimulans voor het wantrouwen van de bevolking, wat contraproductief zal zijn in de evolutie naar een menselijke geneeskunde die wordt ondersteund door de artificiële intelligentie die ons beloofd word door de big data."

"De Bvas verzet er zich tegen dat medische gegevens van patiënten eigendom worden van om het even welke privébedrijven, des te meer als die bedrijven gepolitiseerd zijn."

Geen parlementaire controle

"De mutualiteiten hebben deze vraag bij de Algemene Raad van het Riziv ingediend. Ze kunnen op die manier ontsnappen aan elke parlementaire controle. Het laat hen ook toe om elke negatieve stem vanwege de gezondheidszorgbeoefenaars te negeren."

"Om al deze redenen wil Bvas deze schandalige praktijk aan de kaak stellen in het bijzonder gezien de periode waarin we nu leven", besluit Bvas-voorzitter Philippe Devos.