Na klachten van huisartsen en de afkeuring van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid noemt nu ook de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk de 'Sneltestbus' niet wettelijk. Oost-Vlaamse bedrijven die hun personeel graag wilden laten testen op het coronavirus, konden een beroep doen op de sneltestbus, een privé-initiatief van een verzekeringsbedrijf.

Volgens het Agentschap Zorg en Gezondheid is de sneltestbus, die sinds eind oktober in Oost-Vlaanderen rondrijdt, onwettig. "De bus moet gezien worden als een bevolkingsonderzoek, en daar is toestemming voor nodig van minister Beke, maar die is niet gevraagd", aldus woordvoerder Joris Moonens. Zorg en Gezondheid heeft de initiatiefnemers intussen een brief gestuurd hierover.

De sneltestbus rijdt naar het bedrijf dat testen aanvraagt, voert coronasneltesten uit en binnen de 20 minuten is het resultaat beschikbaar. Per sneltest betaalt het bedrijf 80 euro.

Bedenkingen van huisartsen

Diverse huisartsen hadden al bedenkingen bij het commerciële initiatief. "Als alle huisartsen uit de zeer wijde Oost-Vlaamse regio, bij uitbreiding alle voorzitters van wachtposten Vlaanderen, Domus Medica, Agentschap Zorg en Gezondheid, de minister van Volksgezondheid Beke hier unaniem en met argumenten een halt willen toe roepen, dan moeten er wel degelijk zeer ernstige argumenten zijn waar het toch niet kan dat de collega’s van de nieuwsbrief geen oren naar hebben", luidt het.

"Alle huisartsen houden zich aan de regels van sciensano voor quarantaine van hun patiënten, dit wordt gedwarsboomd door dit initiatief. Dokter Karel De Crem namens naar eigen zeggen zowat 1.000 huisartsen: "De sneltesten kunnen zeker en vast hun nut hebben, maar enkel in de handen van de geschikte personen die er kunnen mee omgaan en kunnen interpreteren. In de handen van mensen die dit niet kunnen, alhoewel goed bedoeld, kunnen ze ernstige tot fatale gevolgen hebben."

"De huisartsen hebben enkel  de intentie om deze ernstige pandemie onder controle te krijgen door hun toegewijde en reeds maanden durende inzet. Ook wij zitten op ons tandvlees en het valt zwaar dergelijke initiatieven te moeten bekampen. We kunnen onze energie beter op andere manieren inzetten."

"Het is ongehoord dat er een geneeskunde voor rijken en minder bedeelden zich gaat ontplooien. Het is trouwens één van de kerntaken als huisartsenkring die we door het Agentschap Zorg en Gezondheid worden toebedeeld. Hier niet op reageren, dan zouden we als kring tekort schieten voor de Vlaamse subsidies die we hiervoor ontvangen."

"We vertegenwoordigen 200 huisartsen in het Meetjesland/Beenem, ook huisartsenkoepel Waasland, HA Schelde en Leie HA Gent gaan principieel akkoord, naast de steun van vele andere wachtposten over gans Vlaanderen.  We vertegenwoordigen hier aldus minimum 1000 artsen die deze mening delen."

Onwettig en boetes mogelijk van 100.000 euro

Volgens het Agentschap Zorg en Gezondheid is het initiatief simpelweg onwettig. "Wie een bevolkingsonderzoek wil organiseren, kan daar uiteraard de toestemming voor vragen. Maar in afwachting mag je zo'n onderzoeken eigenlijk niet uitvoeren. Daar kunnen ook geldboetes tot 100.000 euro op staan", vertelde woordvoerder Joris Moonens. "We onderzoeken met onze juridische dienst of en hoe we moeten optreden tegen dit initiatief. Misschien kunnen we nog tot een vergelijk komen, maar dat kunnen we op dit moment niet zeggen."

Intussen raadt het agentschap bedrijven af om van de sneltestbus gebruik te maken en het advies van de arbeidsgeneeskundige dienst of eigen arts te blijven volgen. "Het is ook niet omdat je mensen in je bedrijf sneltesten laat doen dat ze niet meer in quarantaine moeten, wat misschien wel een valse belofte is van dat soort bedrijven", besluit Moonens.

Zinloos, gevaarlijk

De Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk sluit zich daarbij aan en somt de bezwaren op:

"Er is geen enkele aanduiding dat een dergelijke testpraktijk zinvol is. Het inzetten van sneltests op een dergelijke wijze zaait ook verwarring. Deze strategie staat niet alleen los van deze van de overheid, maar doorkruist en ondergraaft deze ook volledig. Het komt enkel aan de bevoegde autoriteiten toe om te bepalen hoe de mogelijke besmettingen worden opgevolgd en onder welke voorwaarden."

"Naast zinloos en gevaarlijk is dit systeem ook volkomen onwettelijk. De sociale partners hebben dit reeds in een eerdere verklaring van 1 juli 2020 benadrukt. Ze vragen dan ook dat aan deze praktijk onmiddellijk een einde wordt gesteld. Los daarvan kunnen betrouwbare sneltesten uiteraard wel hun plaats hebben binnen de officiële procedures."

"WHO-goedkeuring"

Intussen krijgen de initiatiefnemers van de steun van de Beroepsfederatie van Autobus- en Autocarbedrijven Vlaanderen (BAAV) die de initiatieven steunt "die verschillende busbedrijven ontwikkelen om de overbelasting van de medische staf, zoals huisartsen en zorgpersoneel, enigszins te verlichten.  Volgens de federatie is de sneltestbus een aanvulling op de bestaande dienstverlening en komt het initiatief er pas na intens overleg met medische diensten en overheden. "De sneltesten die in de sneltestbus gebruikt worden, hebben een WHO-goedkeuring en worden ook door de Belgische overheid gebruikt. Elke test wordt afgenomen door medisch geschoold personeel. Mensen die positief testen, worden onmiddellijk dorverwezen naar de huisarts", zegt woordvoerster Inge Buytaert.

De BAAV wijst er ook dat de sneltestbus voor bedrijven dé manier is om snel te kunnen reageren wanneer een medewerker besmet raakt. Zo kan het bedrijf zijn economische activiteiten voortzetten, terwijl de verspreiding van het virus ingedijkt wordt. Daarnaast stelt de sneltestbus zich ook ter beschikking van asymptomatische mensen die zich graag willen laten testen door zich op bepaalde locaties op te stellen.

"Positieve testen dragen met een quasi zekerheid bij tot het beter indijken van de overdracht van het virus", heet het nog.

Geen toestemming

Maar intussen is dus nog steeds geen toestemming gevraagd voor dit 'bevolkingsonderzoek'. Minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) herhaalde dinsdag in het Vlaams Parlement nog dat die toelatingsaanvraag nog steeds niet is ingediend.