“Zou je je beroepsgeheim doorbreken als een besmette patiënt de quarantaine niet in acht neemt?” “Ja, ik zou het doen als ik inschat dat het een gevaarlijke situatie is. De Orde heeft geadviseerd dat het kan. Covid-19 is een meldingsplichtige ziekte. Als de Volksgezondheid in gevaar is, mag je het geheim doorbreken. We hebben lokaal al enkele gevallen gehad. De patiënt krijgt dan politiebezoek.”

Dat antwoordde dr. Stijn Festraets op het einde van zijn presentatie tijdens het recente webinar van de Dodoenskring over covid-19 . Verder schetste hij hoe de huisartsen in het Mechelse de eerste golf hadden aangepakt en welke lessen hieruit te trekken waren.

Bij de eerste golf opteerden de huisartsen tamelijk snel voor de wachtposten in de streek als uitvalsbasis om twee triageposten op te zetten. “In het weekend konden we daar de wachtdienst aan koppelen.”

De triagestart op 18 maart was meer dan noodzakelijk want iedereen zat patiënten telefonisch te triëren maar durfde ziekere patiënten nog niet meteen zelf te zien of naar de Spoed te sturen.”

Met de start van de triagepunten ging meteen ook een kruistocht naar mondmaskers en beschermingsmateriaal gepaard, want veilig werken stond voorop. “Naast de zo al bestaande hectiek kwam het probleem met de woonzorgcentra erbovenop en we probeerden extra beschermingsmiddelen te leveren aan de CRA’s. Voor onze bredere zorgregio fietste de oprichting van een schakelzorgcentrum er nog tussen, dat we installeerden op de oude campus van het Sint-Maartenziekenhuis.”

Testverhaal in de nek geduwd

Eind april kregen we bericht dat we weer gewone patiënten konden  gaan zien in de praktijk op 4 mei, maar daarbij stopte het niet. “Onze aandacht voor de uitgestelde zorg, ging weer gepaard met een protocol en net dan kregen we plots het testverhaal in onze nek geduwd. Met ook nog eens de opstart van contact tracing waarvan we zo wisten dat dat niet zou lukken. Maar neen, het moest nog sneller, tijdens het verlengde weekend van 1 mei. Voor die plotse nieuwe functie hadden we extra personeel nodig. (Thuis)verpleegkundigen schoten ons daarvoor te hulp.”

E-form: mooie flow waar we trots op zijn 

Elke test moest worden aangevraagd met een E-form zodat die data meteen in de databank van Sciensano zouden terechtkomen. Waarna positief getesten door het contactcenter opgebeld konden worden. Ook de labs werden in die keten ingeschakeld. Een mooie flow die ook al in andere triagepunten wordt gebruikt, was het resultaat. We verkleinden de foutenmarge enorm waar we zeer fier op zijn.”

Wat leerden we?

1 - "Plannen maken voor een crisisaanpak is nuttig, en bij elke staatshervorming moet men kijken welke plannen er sneuvelen daardoor. Want nu startten we zo goed als tabula rasa."

2 - "De huisartsenkring is onmisbaar te velde. Een verdere professionalisering van die kringen dringt zich op. We hebben mensen nodig om het organisatiewerk op zich te nemen want wij hebben onze handen al vol met onze eigen praktijk. De onderlinge zeer flexibele samenwerking was fijn tussen huisartsen en andere zorgverleners van eerste en tweede lijn, wat nuttige netwerken opleverde."

3 – "We werden al twee jaar ‘geplaagd’ met de nakende oprichting van de eerstelijnszones. Voor vele huisartsen was dat een beetje een ver-van-mijn-bed-show. Op 1 juli was de officiële start voorzien. Tot dan was alles eerder abstract, op papier. Toen werd het concreet want een covid-team moest zijn opgericht binnen die EL-zone. Ook lokale besturen die een link hebben met het departement Welzijn maken er deel van uit en andere betrokkenen. Zo kunnen we snel lokale situaties in kaart brengen."

4 - "Mechelen zelf koos dan nog voor een lokale contactopsporing, complementair aan de Vlaamse. Via de opsporing beschikken we over gedetailleerde gegevens van wie bereikt wordt en wie niet, ook in samenwerking met de CLB’s voor de eerste weken van het schooljaar. De artsen maken op basis daarvan een risicoanalyse. Wij, huisartsen, vangen altijd de eerste signalen op en kunnen kort op de bal spelen. We kennen onze pappenheimers, we weten bij wie het kan mislopen. Dat alles kunnen we doorgeven, rekening houdend met de privacy."

5 - "We stelden vast dat bij ons heel veel grote gezinnen de covid-cijfers deden stijgen. We telden één gezin met acht positieve personen, twee gezinnen met vijf positieve personen, drie gezinnen met vier positieven. Meer dan 50% van de besmettingen komt uit een groot gezin, 30% zijn tweeverdieners, 10% komt van vrienden en familie. Besmettingen op het werk en op school zijn gelukkig miniem."

6 - "We zullen goed moeten nadenken bij de aanpak van die volgende golf: hoe zullen we infectieraadplegingen apart in onze eigen praktijk organiseren?"

7 - "De snelheid van de testen  is nu gevoelig opgedreven. Op een termijn van 24u hebben we de resultaten. Een positief gevolg van de crisis."

> Lees ook: Orde-advies doorbreken beroepsgeheim bekritiseerd