Een hoge bloeddruk is de belangrijkste behandelbare risicofactor voor hart- en vaatziekten. Die ziekten zijn het best te voorspellen worden door de bloeddruk een hele dag lang te meten, ook tijdens de slaap. Dat blijkt uit een studie onder leiding van professor Jan A. Staessen en professor Zhen-Yu Zhang van de KU Leuven.

Eenmalige of meervoudige metingen bij een arts of in het ziekenhuis zijn nu vaak de norm, maar blijken minder geschikt.

Een internationaal consortium volgde gedurende 14 jaar 11.135 personen op uit twaalf landen in Europa, Oost-Azië en Latijns-Amerika. De onderzoekers vergeleken de voorspellende waarde van enkelvoudige bloeddrukmetingen door een arts, geautomatiseerde metingen bij een arts of in het ziekenhuis, en het gemiddelde van veelvuldige metingen over 24 uur tijdens de dagelijke bezigheden van de patiënten.

Het onderzoek werd gepubliceerd in het Journal of the American Medical Association.

Uit de resultaten blijkt dat de kans op hart- en vaatverwikkelingen, zoals een hartaanval of beroerte, het best voorspeld kan worden door de bloeddruk gedurende 24 uur of ’s nachts tijdens de slaap te meten. “Hoewel hart- en vaatziektes sterk geassocieerd zijn met een hoge bloeddruk, wisten we tot nu toe niet zeker welk soort bloeddrukmeting het risico het nauwkeurigst kan voorspellen”, legt professor Staessen van de Onderzoekseenheid Hypertensie en Cardiovasculaire Epidemiologie uit. 

Automatische bloeddrukmetingen

De bloeddruk van de deelnemers werd op verschillende manieren gemeten, samen met andere parameters, zoals lichaamsgewicht en cholesterol. Om de bloeddruk gedurende een hele dag te monitoren, droegen de deelnemers automatische bloeddrukmeters.

De precieze voorspelling komt door het grote aantal metingen en het feit dat ze verkregen werden in de gebruikelijke leefwereld van de patiënten. ’s Nachts wordt de bloeddruk niet beïnvloed door lichamelijke inspanningen of maaltijden, wat de voorspellende waarde verder ten goede komt. 

“Wat de studie uniek maakt, is niet alleen haar grootte, maar ook dat de deelnemers zo lang zijn opgevolgd”, zegt professor Staessen. “Bij de samenstelling van de steekproef is bovendien gezocht naar deelnemers met dezelfde kenmerken als de doorsnee bevolking in de twaalf landen waar het onderzoek is uitgevoerd.”

Een hoge bloeddruk veroorzaakt wereldwijd 10 miljoen overlijdens per jaar – meer dan de helft van alle sterftegevallen door hart- en vaatziekten. “Ons onderzoek benadrukt dat het noodzakelijk is om de bloeddruk gedurende 24 uur te meten om de diagnose van hoge bloeddruk te kunnen stellen en een aangepaste behandeling te voorzien”, zegt professor Staessen. Zo daalt ook de kans op verwikkelingen die kunnen leiden tot vroegtijdige fysieke beperkingen en overlijden.

Niet terugbetaald

“De meeste ziekteverzekeraars in Europa – ook in België – betalen bloeddrukmetingen met draagbare meters nog niet terug. Een meting over 24 uur is nochtans kosteneffectief, omdat een betere diagnose en behandeling van hoge bloeddruk meer hart- en vaatziekten kan voorkomen.” Preventie is veel goedkoper dan de behandeling van verwikkelingen van een hoge bloeddruk, zoals kransslagadervernauwingen, hartinfarcten of beroertes.

“Hoge bloeddruk treft 30% van alle volwassenen en meer dan 60% van mensen ouder dan 60 jaar. Daarom is het noodzakelijk om bloeddrukmetingen over 24 uur in de leefwereld van de patiënt mogelijk te maken op alle niveaus van de gezondheidszorg, van de eerste lijn tot de specialistische geneeskunde”, concludeert professor Staessen.

De volledige tekst van de studie “Association of Office and Ambulatory Blood Pressure With  Mortality and Cardiovascular Outcomes” door onder andere Wen-YiYang, Jesus D. Melgarejo, Lutgarde Thijs, Zhen-Yu Zhang en Jan Staessen verschijnt in het 'Journal of the American Medical Association'.