Zwitserse huisartsen plaatsen jaarlijks twee medicatiefouten op hun teller. Dat blijkt uit een studie van het centrum voor huisartsgeneeskunde verbonden aan de universiteit van Zürich, die werd uitgevoerd via een netwerk van peilpraktijken. De score oogt goed, maar is mogelijk slechts het topje van de ijsberg.
De auteurs hebben hun resultaten gepubliceerd in Open BMJ. Ze volgden gedurende een jaar 180 artsen die ze omschreven als ‘eerstelijnsartsen’. Dat waren 148 huisartsen en 42 pediaters. Ze wilden nagaan welke en hoeveel medicatiefouten de artsen maakten, incluis de seizoensgebonden schommelingen. Het concept was zelfrapportering: de arts hield zijn eigen gegevens bij.
Een aantal deelnemende artsen hebben na afloop toegegeven dat ze maar de helft van de incidenten hadden gemeld. Dat kwam omdat ze het vergeten hadden, of door tijdsgebrek. Voor de auteurs is dat een belangrijk gegeven, dat moet worden meegenomen bij de interpretatie van de resultaten. Ze benadrukken ook dat een aantal fouten door de mazen van het net glipt omdat er geen zichtbare gevolgen uit voortvloeien.
Hoe dan ook, volgens de resultaten maken de Zwitserse huisartsen twee voorschrijf- of doseringsfouten per jaar, wat overeenstemt met 46,5 per 100.000 contacten. De pediaters doen het nog beter, met 2,8 fouten per 100.000 contacten.
De meeste fouten betreffen een onaangepaste dosering. Op de tweede plaats komt het toedienen van een verkeerd geneesmiddel. Het is niet altijd de arts zelf die rechtstreeks de vergissing begaat. In werkelijkheid is dat maar het geval bij 21,5% van de incidenten. De zorginstelling waar de patiënt verblijft, staat in voor 17,3% en de praktijkverpleegkundige voor 13,6%. Verstrooidheid is de vaakst aangehaalde oorzaak. Kon de fout voorkomen worden? “Waarschijnlijk”, luidt het antwoord in 57,9% van de gevallen.
Oudere patiënten zijn het vaakst het slachtoffer van medicatiefouten. Polymedicatie, chronische ziekten en afhankelijkheid van een zorgverlener of een zorginstelling zijn hier de belangrijkste factoren.
> Uw mening geven? Reageren? Het debat gaat verder op @MediSfeer
